We werden om 19.30 uur verwelkomd in de gezellige boerderij van Tineke en haar man Wim van Vliet, een bijzondere combinatie van de keramische en agrarische wereld in een sociaal koppel. De kamer met wanden vol boeken en keramiek. We genoten van heerlijke koffie en thee, vergezeld door dikke speculaas en stroopwafels.
Daarna gingen we met de groep van 20 mensen een kijkje nemen in de sfeervolle grupstal. Dit is een oud type stal voor rundvee, waarbij aan beide zijden de dieren de hele winter naast elkaar staan vastgebonden. Achter de koeien loopt een mestgoot, een zogenaamde “grup”, waarin mest en urine wordt opgevangen en afgevoerd. Achter de grup is nog een smal looppad. Waar vanavond ook een kalfje stond, uiteraard ook vastgebonden anders gebeuren er ongelukken als het zo achter en tussen de koeien zou kunnen komen. 
Dit type stal was ook in Nederland heel gebruikelijk, maar komt nu nog maar weinig voor. De koeien staan met hun kop naar het middenpad, waar ze kunnen worden gevoerd. ’s Zomers lopen ze in de wei, wat aanzienlijk arbeidsintensiever is. Maar in MD willen we heel graag de koe in de wei, dat is ook onze slogan. Tineke adviseerde ons om rustig te zijn in de stal, niet erg kletsen of “voorbij rennen” maar de koeien aandacht geven, dan blijven ze rustig. Dat gebeurde ook en de nodige koeien likten met hun ruwe papiltong je uitgestoken handen. Het was voor mij een gemoedelijke ervaring.
Weer terug in de boerderij was er een interessante presentatie met beelden en film van Tineke’s werk en haar reizen naar China en Korea, waar ze door die landen uitgenodigd was. Ze noemt het : Draaien is dansen met klei. Mooi geformuleerd. Ze is werkelijk wereldberoemd, kwam ook 2 maal op het Chinese journaal. En ook in diverse internationale tijdschriften. Ze heeft ook zelf gefilmd en gaf ons daarmee een heel duidelijk beeld hoe daar in China, zowel in Dehua als Jingdezhen in een pottenbakkersbedrijf wordt gewerkt. Zwaar en ongezond werk, door het kleigruis en stuif wat in de longen terecht komt. Door 2 buffels in de klei rond te laten lopen kneden ze met hun hoeven de grove klei tot bruikbare materie. Mannen balanceren met veel kommen en theepotten op hele lange planken, klimmen er mee naar boven om ze op lange rijen van rekken te plaatsen. Deze duizenden theepotten worden geëxporteerd naar plaatsen over de hele wereld. Tineke maakte daar 100 verschillende theepotten van Dehua-porselein, vlak naast de historische, al 400 jaar in gebruik zijnde houtgestookte draken Yoeji –oven waar haar theepotten bij de duizenden andere theepotten werden gebakken. Ze werkte daar samen met chinezen zonder dat ze elkaars taal konden spreken. Zo heeft ze nog meer bezoeken gebracht aan China.
Ook liet ze beelden zien van haar werk hier in Schipluiden. Werkelijk te veel om op te noemen. Tineke legde uit over de verschillende soorten klei en bakprocessen. Limog porselein met asglazuur (celadon) met prachtige zacht groene en grijze tinten in diverse nuances. Blanc de China theepotten van Dehua-porselein. Blauw-witte theepotten van Jingdezhen. Porselein draait ze met de hand, zo ragdun als eierschaal en volledig transparant , wat je kunt zien als je het kommetje bijv. tegen het licht houdt. Zo maakt ze ook serviesgoed. Gedeeltelijk gemaakt van streekklei met een asglazuur van snoeihout. Iedere soort boom kan weer een andere kleur geven., ze maakt haar glazuur zelf.Er wordt gebakken in twee ovens, elektrisch en gasgestookt. Buiten alle creaties zonder opdracht, werkt ze ook ín opdracht, vaak in honderdtallen en zelfs in de 1000. Kievitpotten voor de MDver. Borden voor gemeentes, zoals het paprikabord voor Naaldwijk, urnen, appelbraders (met recept), Cittaslow- emblemen, een receptieboek in de vorm van een kruik waar later namen op geschreven kunnen worden vóór het afbakken. Zelf was ik helemaal weg van de koetjes. In de loop der jaren heeft Tineke heel veel exposities gegeven.
We kregen in twee groepen een rondleiding in de keramiekgalerie en de pottenbakkerij, ook onder leiding van haar man Wim. Daar demonstreerde Tineke hoe ze een vaas draaide. Wat er van binnen gebeurt qua dikte e.d. is van invloed op de buitenkant. Daarna gingen wij aan de slag en mochten al gedraaide bekers van een patroon aan de buitenzijde voorzien. Tineke glazuurde ze al met de kwast zodat ze zo de oven in kunnen. We zijn allen heel benieuwd naar het resultaat als we een berichtje krijgen wanneer ze klaar zijn!! Na afloop nog een drankje en een knabbeltje.
Er was nog zoveel meer te zien en te horen, maar het zou ondoenlijk worden om dit allemaal op te schrijven.
Het was een onwijs gezellige en interessante avond geworden! Veel dank aan Tineke en Wim en de dames van de ledenactiviteitenwerkgroep, Marjanne, Ceciel, Annemiek en Christine van de MD-vereniging.
Birgit Slee
Ook van Anneke Veenland ontvingen wij een mooi verslag van deze leuke avond.
Tussen klei en koeien – bij Tineke van Gils
Zeer bijzonder was de gastvrije ontvangst op het mooie en oudste boerenbedrijf annex pottenbakkerij en galerie ’t Spint van Tineke van Gils en Wim van Vliet aan de Rijksstraatweg 16 te Schipluiden voor de leden van de Midden-Delfland Vereniging op dinsdag 24 november j.l.
Alvorens te beginnen aan een avond vol verhalen over porselein en klei, moesten we toch eerst even kennismaken met de koeien van Wim. In de echte oude grupstal staan de koeien nog in het stro en aan de ketting. Het is zoals veel in Midden-Delfland, sfeervol, uniek en Cittaslow.
Vervolgens hebben we in de gezellige kamer met koffie en koek rond het projectiescherm en aan de lippen van Tineke gehangen. Wat kan zij boeiend, enthousiast en gepassioneerd vertellen over haar draaischijf, de klei, het porselein, haar kunst, haar glazuur, en de 100 theepotten van Turandot. De eerste theepot van dit project is in Schipluiden in aanwezigheid van koningin Beatrix in 2005 door Tineke gedecoreerd. De grote foto van Tineke met de 100 theepotten in de grote letterbak is daarna de wereld overgegaan. Dit en natuurlijk ook haar andere werk heeft haar uitnodigingen tot in China en Zuid Korea opgeleverd. Heel bijzonder zijn haar verhalen over het werken met het Dehua porselein, het Jingdizhen blauw-wit, het stoken in de “ draken” ovens en de vele lange weken in China, waar zij op uitnodiging voor werk en tentoonstellingen twee maal is geweest. Zij vertelt aanstekelijk en illustreert met foto’s en TV journaalbeelden over de lange weken van werken, ontvangsten en exposities in China. Dit had nog veel langer mogen duren, maar wij moeten verder met het programma.
Aan de overzijde van het erf bevinden zich nog twee bijgebouwen, waar in het ene de galerie en in de andere het atelier en pottenbakkerij zijn gevestigd. In de galerie is een permanente tentoonstelling van porselein en keramiek, met o.a. nog diverse theepotten van Blanc de Chine uit de serie Dehua, Limoges porselein met celadon en asglazuren ( haar specialiteit) en prachtige museale stukken, zomaar in een galerie in Midden-Delfland. Werkelijk fantastisch mooi, heel interessant en de moeite waard om vaker terug te komen.
En zoals Tineke zegt: Open en altijd welkom op goed geluk (wat bijna altijd het geval is)
Ook nu komen we tijd tekort want we moeten aan het werk. In de pottenbakkerij laat Tineke ons iets zien van haar werkwijze, draait met gemak een “ middeleeuwse vaas” en ook nu vertelt ze gepassioneerd en onbevangen. Ze heeft absoluut geen beroepsgeheimen, want ze kent haar kracht en uniciteit. Daarna gaan wij zelf aan de slag gaan met een Midden- Delfland beker. Voor allen heeft Tineke een beker gedraaid, die wij mogen gaan “ decoreren ”, waarna Tineke de bekers met zelfgemaakte as-glazuur insmeert en voor ons zal afbakken. Wij zijn uiteraard zeer benieuwd naar het resultaat, want hoe het uit de oven zal komen, is een verrassing.
Kortom een geweldige en inspirerende avond, die mede dankzij het initiatief van de MDV tot stand is gekomen, maar die met passie en aanstekelijk enthousiasme door Tineke van Gils is ingevuld.
Wim is ons daarna meer dan behulpzaam geweest om ons in het donker uit de “natte klei te trekken” (leiden).
Veel dank aan beiden voor deze avond.
Maasland, 26 november 2015 Anneke Veenland
